Do hiểu biết về bệnh đái tháo đường hạn chế nên phần lớn chỉ phát hiện ra bệnh khi đã có biểu hiện cụ thể hay tình cờ qua khám sức khỏe định kỳ. Và khi đó, không ít bệnh nhân “sợ” nên có chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý. Thấu hiểu thực tế này, mới đây, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã tổ chức chương trình tọa đàm: “Dinh dưỡng cho người đái tháo đường”, với sự tham gia của PGS. TS Nguyễn Xuân Ninh, Chuyên gia Dinh dưỡng và ThS Phan Thanh Sơn. Dưới đây là 1 số câu hỏi tiêu biểu của khách mời đã được các chuyên gia giải đáp: 10 năm điều trị 2 viên Diamicron, cách đây 1 tháng đường máu lúc đói là 12,9 mmol/L, làm thế nào chỉnh được đường máu? (Bà Ngô Thị Quý, 61 tuổi, Hòe Nhai, Hà Nội) ThS. Phan Thanh Sơn: Với chỉ số đó là chưa đạt đích điều trị. Cần phải kiểm tra HbA1c, Insulin và C peptide máu, các bệnh phối hợp. Bác cần phối hợp thuốc, chọn lựa thuốc cho phù hợp, điều trị bệnh kết hợp. Bác sỹ giải thích về ĐTĐ type 1 và type 2 là như thế nào? (Ông Cai Văn Vịnh, 50 tuổi, Hà Nội) ThS Phan Thanh Sơn: ĐTĐ type 1 là do tình trạng thiếu hụt Insulin thứ phát, do sự phá hủy các tế bào beta tiểu đảo tụy theo cơ chế tự miễn. Một số trường hợp khác do sự mất khả năng sản xuất Insulin không rõ nguyên nhân. Đa số bệnh xuất hiện từ thời niên thiếu hoặc thanh thiếu niên. Bệnh có tính lệ thuộc Insulin, việc điều trị thường phải dùng Insulin. ĐTĐ type 2 (ĐTĐ không phụ thuộc Insulin) có cơ chế bệnh sinh đa dạng, đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết mạn tính và kết hợp với béo phì trong 60-80% trường hợp, thường xuất hiện sau 30 tuổi. Bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền và stress. Việc điều trị thường là sử dụng các loại thuốc uống, đôi khi cũng dùng Insulin. Tôi muốn hỏi bác sỹ cách lựa chọn Glucid, Protit, Lipid cho người ĐTĐ. Mong bác sỹ giải đáp.(Phạm Thị Chanh, 50 tuổi, Hà Nội) PGS. TS Nguyễn Xuân Ninh: Câu hỏi này tương đối rộng vì dinh dưỡng cho người ĐTĐ bao gồm cả Glucid, Protitd, Lipid nhưng quan trọng nhất là nhóm đường Glucid (tức bột đường) thì phải chọn loại gì không ngọt quá, không có đường tinh chế nhiều, ví dụ: cơm, gạo, mì vẫn ăn hàng ngày nhưng không nên xay sát kỹ, gạo lức, gạo giã rối, bánh mì toàn phần, ngô, khoai hoặc sắn mỗi thứ một ít Về chất đạm thì trừ người những người bị bệnh gout cần tính toán thêm một ít, còn nếu không có thể ăn các loại, ví dụ: cá có thể 1-3 lần/tuần, trứng ăn 2-3 quả/tuần. Về nhóm mỡ nên thiên ăn dầu thực vật nhiều hơn như dầu đậu nành, dầu oliu đều rất tốt. Ngoài 3 nhóm trên, bác cần chú ý ăn thêm rau, tập thể dục,… Tôi bị ĐTĐ nhiều năm, đã sử dụng các biện pháp tập thể dục, uống thuốc đông y, vì không hiệu quả nên phải sử dụng thuốc viên, sau một thời gian lại gây phản ứng phụ nên không sử dụng nữa, và đã dùng insulin. Trên thị trường có thuốc viên đông y gia truyền, cho tôi hỏi thuốc đó là như thế nào? (Nguyễn Thế Đệ, 58 tuổi, Cầu Giấy) Bác sỹ cho hỏi thuốc chống biến chứng như hộ tạng đường, trà,… Vậy người ĐTĐ mới và người ĐTĐ lâu có nên dùng những loại thuốc đó không? (Nguyễn Thanh Hằng, 49 tuổi, Tây Hồ). ThS Phan Thanh Sơn: Điều trị ĐTĐ phải tuân theo nguyên tắc kiểm soát đường huyết: chế độ ăn, thay đổi lối sống, phối hợp thuốc, còn thuốc đông y hay thực phẩm chức năng chỉ có chức năng hỗ trợ. Những chế phẩm này vẫn có tác dụng không mong muốn, cần được theo dõi định kỳ. Mỗi người bệnh có phác đồ điều trị riêng, nên dùng thuốc điều trị theo đơn.