Cây vọng cách (P. integration trifolia) là giống cây bụi hoặc gỗ nhỏ mọc thẳng ở rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới, trên thân và cành lớn có gai. Chiều cao trung bình của cây vào khoảng 10m, đường kính thân 30cm.

Hoa cây vọng cách mọc ở đầu cành, kích thước nhỏ, màu trắng xám. https://suckhoeviet.org.vn/

Mặt dưới của lá vọng cách có ít lông, mặt trên có gân. Khi non lá màu xanh nhạt, khi già chuyển sang màu xanh đậm. Hoa cây vọng cách mọc ở đầu cành, kích thước nhỏ, màu trắng xám, tự ngủ.

Quả vọng cách hình trứng, khi chín chuyển sang màu đen, thường thu hoạch vào tháng 5 - 11.

Theo y học cổ truyền, dược liệu vọng cách có nhiều công dụng:

- Thông tiểu, cải thiện tiêu hóa.

- Bảo vệ và cải thiện chức năng gan.

- Trị phong thấp.

- Lợi sữa sau sinh.

- Hỗ trợ điều trị bướu giáp Basedow.

Ngoài ra, lá cây vọng cáchcòn có thể hỗ trợ điều trị sỏi niệu, chữa các khối u ngoài da. Nước sắc lá vọng cách tươi còn được dân gian dùng để tắm giúp chữa bệnh lang ben ở trẻ sơ sinh.

Dược liệu cây vọng cách sau khi thu hái sẽ được rửa sạch, sấy hoặc phơi khô, sao vàng để dùng dần. Liều dùng cây vọng cách được khuyến cáo trong khoảng 10 - 30g/ngày. Có thể dùng dược liệu dạng tươi hoặc phơi khô để sắc nước uống; nấu cao hoặc tán bột đắp ngoài da.

Một số bài thuốc chữa bệnh sử dụng dược liệu cây vọng cách

Chữa kiết lỵ

- Thành phần: 30 - 40g lá cây vọng cách.

- Cách làm: dược liệu đem rửa sạch rồi ngâm với nước muối pha loãng trong 30 phút sau đó cho vào cối giã nát rồi cho vào nồi cùng một lượng nước phù hợp, đun sôi và chắt lấy nước uống trong 1 lần. Nếu cảm thấy vị khó uống có thể cho thêm một chút đường.

Chữa ăn kém, vàng da, đầy bụng

- Thành phần: 20g lá dành dành, 30g lá cây vọng cách, 5g đậu đen, 10g cỏ mần trầu, 20g nhân trần và 10g râu ngô.

- Cách làm: rửa sạch toàn bộ dược liệu, để ráo rồi sao vàng, hạ thổ. Tiếp sau đó đun với 800ml nước lọc cho đến khi còn lại 300ml thì chắt nước uống khi ấm. Có thể chia thành nhiều lần uống, tốt nhất nên uống cách bữa ăn 30 phút, duy trì liên tục 1 - 3 tháng.

Chữa bệnh gan

- Thành phần: 20g cây cà gai leo, 10g lá vọng cách.

- Cách làm: dược liệu đem rửa sạch, ngâm với nước muối loãng, để ráo rồi nấu cùng 1 lít nước. Sắc cho đến khi lượng nước còn lại một nửa thì tắt bếp, chắt lấy phần nước, uống khi còn ấm.

Lượng nước chắt được có thể chia thành nhiều lần uống, 1 ngày/thang, uống cách bữa ăn 30 phút, duy trì liên tục cho đến khi các dấu hiệu của bệnh thuyên giảm.

Chữa bệnh đại tràng

- Thành phần: 10g bạch truật, 20g lá cây vọng cách, 10g khổ sâm.

- Cách làm: dược liệu đem rửa sạch, phơi khô dưới bóng râm rồi cho vào nồi nấu cùng 500ml nước. Cứ sắc cho đến khi lượng nước trong nồi còn khoảng 150ml thì tắt bếp, chắt lấy nước, uống 1 thang/ngày, duy trì liên tục 7 - 10 ngày.

Chữa huyết áp thấp

- Thành phần: 15g lá cây vọng cách khô.

- Cách làm: rửa sạch dược liệu và phơi khô dưới bóng râm sau đó cho vào tách pha trà hãm cùng 300ml nước sôi trong 20 phút và uống ấm, mỗi ngày uống 1 lần.

Chữa bệnh Basedow

- Thành phần: 10g bạch truật, 15g lá cây vọng cách, 15g ké đầu ngựa, 20g bạch hoa xà thiệt thảo, 20g cây xạ đen.

- Cách làm: toàn bộ dược liệu rửa sạch, để ráo hoặc phơi khô dưới bóng râm sau đó cho vào nồi cùng 1.5 lít nước, đun sôi đến khi lượng nước còn lại khoảng 500ml thì chắt lấy nước, để nguội, chia thành 3 lần uống trong ngày, 1 thang/ngày.

Chữa tắc tia sữa

- Thành phần: 30 - 40g mỗi vị: bồ công anh, cây vọng cách.

- Cách làm: rửa sạch dược liệu, giã nhuyễn rồi vắt lấy nước cốt uống, phần bã đắp bã bên ngoài da vùng ngực, 1 lần/ngày.

Lưu ý khi dùng dược liệu cây vọng cách để chữa bệnh

Dùng cây vọng cách thường xuyên để uống thay nước có thể dẫn đến cường dây thần kinh giao cảm, tăng huyết áp. Không những vậy, uống quá nhiều nước sắc từ cây vọng cách còn dễ gây mất cân bằng âm dương, rối loạn chức năng các cơ quan bên trong cơ thể, tiềm ẩn nguy cơ mắc nhiều bệnh lý.

Thêm vào đó, trong thành phần của cây vọng cách còn có chứa chất độc là ganiarin và premnin. Vì thế, việc tự ý sử dụng dược liệu cây vọng cách là không nên và khi đã dùng cần theo đúng liệu trình 5 - 7 ngày. Kết thúc mỗi liệu trình cần dừng lại để đánh giá hiệu quả sau đó mới cân nhắc việc nên dùng tiếp hay không.

Những chia sẻ trên đây về dược liệucây vọng cách hy vọng sẽ giúp bạn có thêm thông tin hữu ích về dược liệu này. Trước khi dùng bất cứ bài thuốc nào có cây vọng cách, người bệnh nên hỏi ý kiến thầy thuốc có chuyên môn để có chỉ định sử dụng phù hợp và an toàn.