Bệnh lao có thể được phòng ngừa hiện quả bằng việc tiêm phòng sớm vaccine BCG. Vaccine BCG thường được chỉ định cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt hiệu quả trong việc phòng ngừa các hình thái lao nguy hiểm như lao màng não với độ bảo vệ lên tới 70%. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo, trẻ sơ sinh nên được tiêm vaccine BCG trong vòng 28 ngày đầu sau sinh. Vaccine BCG được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia từ năm 1986 và được cung cấp miễn phí cho tất cả trẻ em Việt Nam dưới 1 tuổi tại các trạm y tế. Tuy nhiên, tỷ lệ trẻ được tiêm đúng lịch (trong vòng 28 ngày sau sinh) hiện đang rất thấp tại khu vực miền Bắc.

Tiêm vaccine phòng lao (BCG) cho trẻ sơ sinh

Riêng địa bàn tỉnh Bắc Giang, 6 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm vaccine BCG trong vòng 28 ngày đạt 61%. Một số lý do dẫn đến tỷ lệ thấp trẻ được tiêm vaccine BCG đúng hạn là do khả năng tiếp cận dịch vụ tiêm chủng thấp; trẻ sau sinh thường mắc vàng da sơ sinh, viêm da, chàm, kê… nên cán bộ y tế dè dặt trong chỉ định tiêm chủng; tỷ lệ trẻ được sinh tại bệnh viện cao nên việc triển khai tiêm vaccine BCG tại các trạm y tế bị hạn chế...

Để cải thiện tình trạng trên, trong tháng 10/2023, tỉnh Bắc Giang sẽ triển khai tiêm vaccine phòng lao (BCG) tại 9 trung tâm y tế huyện, 2 bệnh viện tỉnh là Bệnh viện Sản nhi, Bệnh viện Đa khoa tỉnh và 5 bệnh viện ngoài công lập gồm: Bệnh viện Sơn Uyên, Hùng Cường, Tân Dân, Bắc Thăng Long, Bệnh viện đa khoa Bố Hạ; các trạm y tế vẫn tiếp tục triển khai tiêm vaccine BCG cho trẻ.

Tỉnh Bắc Giang yêu cầu, các cơ sở y tế có phòng sinh cần dựa trên thực tế số lượng trẻ sinh tại mỗi đơn vị để tổ chức tiêm vaccine BCG hàng ngày hoặc vài ngày 1 lần, đảm bảo trẻ đủ điều kiện tiêm chủng được tiêm vaccine BCG trước khi ra viện và sử dụng vaccine hiệu quả. Vaccine BCG có thể thực hiện tiêm cùng thời điểm với vaccine viêm gan B sơ sinh nhưng khác vị trí tiêm.

Các Trung tâm y tế huyện/thành phố căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương như: nhu cầu đăng ký tiêm hàng tháng, đặc điểm địa lý... bố trí tiêm BCG tại tất cả hoặc một số trạm y tế, đảm bảo tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được tiếp cận dịch vụ tiêm chủng và hạn chế tối đa hao phí vaccine. Đồng thời, chỉ đạo các trạm y tế thực hiện tốt công tác truyền thông thông tin về địa điểm, thời gian tiêm tới gia đình trẻ để phối hợp với cơ sở tiêm chủng thực hiện tốt việc tiêm vaccine BCG cho trẻ tại các trạm y tế được bố trí tiêm chủng.